Waardoor veranderen aandelenprijzen?
Aandelenprijzen worden bepaald door de beurs, waar logischerwijs kopers en verkopers elkaar ontmoeten. De aandelenprijzen komen tot stand door vraag en aanbod. Vraag je jezelf nooit echter nooit af waardoor nu aandelenprijzen beïnvloed worden? Helaas is er geen duidelijk antwoord wat ons precies verteld hoe de prijs van een aandeel verandert. Wel weten we een aantal factoren die ervoor zorgen dat een aandelenprijs omhoog of omlaag gaat. Deze factoren vallen onder drie categorieën: fundamentele factoren, technische factoren en marktsentiment.
Fundamentele factoren
In een optimale marktomgeving worden aandelenprijzen enkel bepaald door fundamentelen, welke op basisniveau regeren naar een combinatie van twee dingen:
1. Een verdienstenmodel, zoals bijvoorbeeld earnings per share (EPS)
2. Een waarderingsmultiplier, zoals bijvoorbeeld de P/E ratio
De eigenaar van een common stock heeft een claim op verdiensten en earnings per share als winst op zijn of haar belegging. Wanneer je een aandeel koopt, koop je een proportioneel deel van toekomstige inkomstenstromen. Dit is ook gelijk de reden voor een waarderingsmultiplier: het is de prijs die jij bereid bent te betalen voor de toekomstige inkomstenstroom.
Een deel van deze verdiensten wordt verdeeld als dividenden, en het andere deel van de verdiensten wordt door het bedrijf zelf gebruikt (met jouw toestemming) ter herinvestering. We kunnen de toekomstige inkomstenstroom zien als een leidraad voor de huidige prijs en de verwachte groei in verdiensten.
Een waarderingsmultiplier als de P/E ratio of de actuele aandelenprijs vermenigvuldigd met een EPS is een manier om de daadwerkelijke actuele waarde van de geanticipeerde toekomstige inkomstenstroom te berekenen.
Earnings Base als rekenmethode
Hoewel we de EPS enkel als boekhoudkundige maatstaf nemen, kunnen we het concept van de earnings base berekenen in bijvoorbeeld earnings power. Veel professionele beleggers zijn van mening dat cash-flow stromen de meest belangrijke zijn. Free cash flow per share ofwel vrije kapitaalstroom per aandeel kan als alternatieve methode gebruikt worden om earnings power uit te rekenen.
De manier waarop earnings power ook wordt uitgerekend ligt aan hoe het bedrijf en aandeel in kwestie wordt geanalyseerd. De meeste industrieën hebben hun eigen op maat gemaakte berekeningen. Real estate investment trusts (REIT’s) bijvoorbeeld, gebruiken een bepaalde methode genaamd funds from operations (FFO). Relatief gezien worden de meeste lang bestaande bedrijven vaak berekend in dividend per aandeel, wat representeert wat de aandeelhouder daadwerkelijk ontvangt.
De valuation multiple
De valuation multiple drukt de toekomstige verwachtingen aan. Zoals ik al eerder heb uitgelegd, is het fundamenteel gebaseerd op de huidige waarde van de toekomstige inkomstenstroom. Hierom zijn er twee factoren belangrijk:
1. De verwachte groei van de earnings base
2. De actuele waarde die wordt gebruikt om de toekomstige waarde van de inkomstenstroom te berekenen.
Een hogere groei ratio zal zorgen voor een verhoogde aandelenprijs en een lagere groei ratio voor een lagere aandelenprijs.
Waardoor wordt de daadwerkelijke actuele waarde bepaald? Ten eerste door het risicogehalte. Een risicovoller aandeel kent een lagere multiplier. Ten tweede is er een factor genaamd inflatie of rente percentages. Een hogere inflatie betekend een hogere daadwerkelijke actuele waarde met een lagere multiplier (wat betekend dat toekomstige verdiensten minder waard gaan zijn in tijden van hogere inflatie).
In het kort zijn de belangrijkste fundamentele factoren als volgend:
– Het niveau van de earnings base (uitgerekend door maatstaven als EPS, cash flow per aandeel en dividend per aandeel
– De verwachte groei van deze earnings base
– De daadwerkelijke actuele waarde met inflatie hierin al berekend
– Het verwachte risico van het aandeel
Technische factoren
Hoewel het makkelijker zou zijn als alleen fundamentele factoren een rol zouden spelen in aandelenprijzen, zijn er ook technische factoren die meespelen. Technische factoren zijn een mix van externe voorwaarden die de vraag en aanbod van een bedrijfsaandeel bepalen. Sommige van deze factoren beïnvloeden indirect de fundamentelen. Economische groei draagt bijvoorbeeld bij aan hogere verdiensten en dus een hogere earnings base.
Onder technische factoren vallen o.a:
Inflatie
Eerder noemde ik het al onder het valuation multiple subkopje. Echter speelt inflatie ook een rol in technisch perspectief. Historisch gezien zorgt een lage inflatie voor een sterke omgekeerde correlatie met de valuation multiple. Deflatie, aan de andere kant, is vaak slecht voor aandelenprijzen doordat het een daling in koopkracht aanduidt voor bedrijven.
Economische kracht van de markt
Bedrijfsaandelen gaan vaak mee met de rest van de beurs en andere bedrijven in dezelfde sector. Sommige prominente beleggingsmaatschappijen zijn van mening dat een combinatie van de algehele markt en sectorbewegingen (in tegenstelling tot een bedrijf’s individuele performance) de waarde van een aandeel bepaald en welke richting deze qua prijs op gaat.
Onderzoek wijst uit dat inderdaad economische en sector factoren in meer dan 90% van de gevallen de prijs van een aandeel bepalen. Als ter voorbeeld opeens een populaire koffieketen onder vuur komt te liggen, heeft dit ook effect op andere franchises in de koffiewereld, doordat de gehele sector beïnvloed wordt.
Alternatieve beleggingen
Bedrijven strijden onder elkaar om zoveel mogelijk investeringsgeld, samen met andere activa klassen, op macro-economisch niveau. Onder activa klassen verstaan we onder andere obligaties, grondstoffen, vastgoed en aandelen. De relatie tussen diverse activa klassen is moeilijk te definiëren maar speelt desondanks een belangrijke rol.
Incidentele transacties
Incidentele transacties zijn de aan-of verkopen van aandelen die gemotiveerd worden door iets anders dan de intrinsieke waarde van een aandeel. Deze transacties bevatten in sommige gevallen insider trader transacties, welke vaak vooraf gepland zijn of gedreven worden door beleggingsportefeuille doelstellingen. Het kan ook het geval zijn dat een beleggingsinstelling een aandeel koopt of short gaat om een bepaalde investering te hedgen. Hoewel deze transacties niet de daadwerkelijke prijs van een aandeel significant beïnvloeden, hebben deze transacties wel impact op de vraag en aanbod van een aandeel en hierdoor veranderd logischerwijs de prijs.
Demografische factoren
Er is tot op heden veel onderzoek gedaan naar de demografische factoren van beleggers. Er zijn twee factoren die er naar mijn mening echt tussen uit springen:
– Jong-volwassen beleggers, investeerders in de bloei van hun leven die graag willen investeren in aandelen.
– Beleggers op leeftijd die zich willen terugtrekken uit de markt om in hun pensioen te voorzien.
De hypothese is dat het grootste gedeelte beleggers bestaat uit jong-volwassen beleggers, waardoor de vraag naar aandelen hoog is en de waarderingen vermenigvuldigen over tijd.
Trends op de beurs
Vaak beweegt een aandeel op de grafiek naar gelang een korte-termijn trend. In andere gevallen gaat een aandeel in prijs omhoog door momentum. Het aandeel in kwestie is in dit geval gewild en zorgt voor een hogere prijs. In enkele gevallen beweegt een aandeel tegenovergesteld vergeleken met de trend; dit wordt ook wel een reverse trend genoemd. Helaas kunnen trends dus beide kanten opgaan en kan je nooit met 100% zekerheid de koersrichting van een aandeel voorspellen. Weten dat bepaalde aandelen trendy zijn helpt je niet veel qua prijsvoorspellingen.
>> Leer meer over beurstrends
Liquiditeit
Liquiditeit is een belangrijke en soms ondergewaardeerde factor. Het refereert naar hoeveel interesse beleggers hebben in een bepaald aandeel. Heineken aandelen zijn bijvoorbeeld heel liquide en zijn hierdoor vatbaar voor nieuwspublicaties. Het gemiddelde small-cap bedrijf is veel minder afhankelijk van persvoorlichtingen of nieuwspublicaties.
Door te kijken naar het handelsvolume van een aandeel kan je zien in welke mate het bedrijf aandacht heeft onder beleggers. Large-cap aandelen hebben altijd hoge liquiditeit; de bedrijven worden nauwlettend gevolgd en er wordt hevig in gehandeld.
Veel small-cap aandelen maar bijvoorbeeld ook minder bekende cryptocurrencies lijden een ‘’liquiditeitskorting’’ doordat ze simpelweg niet opgemerkt worden door het merendeel van de beleggers.
Markt sentiment
Marktsentiment of het Engelse market sentiment refereert naar de psychologische gevolgen van beursparticipanten op individueel en collectief niveau. Hoewel markt sentiment een hele verwarrende maatstaf kan zijn is markt sentiment vaak wel subjectief en obstinaat. Je kan een weloverwogen beslissing maken over de toekomstige groei van een aandeel en de toekomst kan deze projecties misschien zelfs bevestigen, maar in de tussentijd kan de gehele markt reageren op een enkele nieuwspublicatie of persvoorlichting waardoor het aandeel kunstmatig hoog of laag in prijs gehouden wordt. Soms kan je lang wachten voordat andere beleggers de fundamentelen van een bepaald aandeel opmerken.
Markt sentiment wordt voornamelijk ontdekt door een nieuw fenomeen genaamd: behavioral finance. Dit principe gaat uit van de aanname dat de beurs vaak niet efficiënt is en dat deze inefficientie kan worden aangetoond door psychologie en andere sociale gedragingen onder beleggers. Het idee om sociale gedragingen te gaan berekenen in de financiële wereld werd volledig geaccepteerd vanaf het moment dat Daniel Kahneman in 2002 de Nobelprijs won voor Economische studies. Veel gedragingen qua behavioral finance hebben te maken met de volgende duidelijk merkbare insinuatie: erg veel beleggers reageren emotioneler op verliezen dan op winsten en hierdoor speelt emotie een grote rol tijdens het handelen op de beurs.
Sommige beleggers beweren dat zij juist kapitaliseren op behavioral finance theorieën. Echter geldt voor de meeste beleggers dat dit een beetje een te algemene theorie is, waar we alles maar in dumpen wat we met andere theorieën niet aan kunnen tonen.
Conclusie
Verschillende soorten beleggers worden gevormd door verschillende beleggingsdoelen. Korte-termijn beleggers en day traders passen voornamelijk technische factoren toe. Lange-termijn beleggers stellen fundamentelen belangrijker en erkennen wel dat technische factoren een rol spelen (80/20 regel). Beleggers die voornamelijk in fundamentelen geloven halen vaak het volgende populaire argument aan: technische factoren en markt sentiment bepalen de aandelenprijs op de korte-termijn maar fundamentelen zullen de aandelenprijzen bepalen op de lange-termijn. In de tussentijd kunnen we ontwikkelingen verwachten op het gebied van behavioral finance; zeker nu traditionele financiële theorieën niet altijd meer exact uit kunnen leggen wat er gebeurd op de beurs.
Oefen beleggen met €100,000 in virtueel geld
Kijk of jij succesvol kan beleggen met deze gratis aandelen simulator. Doe mee met honderden beleggers en kijk of jij tradeskills in huis hebt! Plaats trades in een virtuele omgeving voordat je je eigen geld riskeert. Oefen beleggingsstrategieën zodat wanneer je wel de echte beurs op gaat, je de oefening gehad hebt die je nodig hebt.
Andere interessante artikelen voor u:
2 Responses to “Waardoor veranderen aandelenprijzen?”